Temat:
Data ostatniej modyfikacji: 17.08.2023 r.
Jakość wydruku cyfrowego jest zależna przede wszystkim od maszyn drukujących, lecz nie tylko. Równie istotne są rodzaje papieru, które należy bezwzględnie i ściśle dopasować do charakterystyki wydruku oraz oczekiwań względem szczegółowości, kolorystyki i trwałości. Podział papierów ze względu na gramaturę, materiał przeważający w jego składzie czy sam sposób produkcji sprawia, że każdy rodzaj papieru czymś się różni. Ciężko także o połączenie w jednym wariancie wyłącznie samych zalet – te zależą bowiem głównie od wymagań zleceniodawcy.
Dla większości osób pod sformułowaniem jakości wydruku kryje się tak naprawdę zupełnie coś innego. Jedni zleceniodawcy z całą pewnością docenią bogatą paletę barw i intensywne, nasycone kolory. Szczególnie w przypadku druku fotografii czy ulotek. Inni z kolei docenią szczegółowość i rozdzielczość już wykonanego wydruku, a pozostali – trwałość czy bardzo niski koszt. To wszystko z kolei wpływa w prostej linii na poziom skomplikowania poszczególnych zleceń, gdyż parametrów oraz różnic pomiędzy kilkoma rodzajami papieru jest tak wiele, że ciężko o ich ścisłą klasyfikację.
Większość z nas zwraca uwagę jedynie na grubość papieru, a zatem parametr, który jest bezpośrednio powiązany z jego gramaturą, czyli wagą na metr kwadratowy. To jednak tylko skrawek wiedzy na temat papieru, gdyż jego produkcja jest tak samo zróżnicowana, jak rezultat, który można dzięki niej uzyskać.
Warto wiedzieć, że każdy poniżej opisany papier, niezależnie od jego ceny czy dostępności, sprawdzi się najlepiej tylko w wybranych projektach. Jedne gwarantują wyższą niż standardową jakość wydruku, a inne trwałość, dzięki której można z nich korzystać także w przypadku zastosowań zewnętrznych, a jeszcze inne nieprzeciętnie niską cenę.
Wybór niewłaściwego papieru może skończyć się dużym rozczarowaniem. Zdarza się, że efekt zupełnie odbiega od zamierzonego, czasami niewystarczającą jakością, a często parametrami technicznymi, przez które nie ma możliwości zastosowania gotowej partii w określonej aplikacji. To dość kosztowne błędy, których da się uniknąć, poznając wszystkie opisane rodzaje papieru do druku w jak najmniejszych szczegółach.
W tym przypadku mamy do czynienia ze standardowym papierem, powleczonym filmem powstałym w wyniku połączenia pigmentu mineralnego oraz kleju w idealnych proporcjach. Cechą charakterystyczną tego rodzaju papieru jest jego powszechność i bardzo dobre odwzorowanie barw – można go wykorzystać w zasadzie wszędzie. Zapewnia również wysoki kontrast, bardzo istotny w przypadku zleceń wymagających zachowania najlepszej jakości. Co więcej, powierzchnia pozostanie “śliska” nawet po całkowitym zadruku, co umożliwia dalszą, bezproblemową obróbkę - np. foliowanie. Papier kredowy sprawdzi się w różnych zastosowaniach, co wynika głównie z jego odporności mechanicznej oraz dobrej ekspozycji detali i kolorów.
Papiery kredowe dzielimy ze względu na wykończenie powierzchni zewnętrznej – oferowane są warianty z połyskiem oraz matowe. Co ciekawe, odmiana matowa jest z reguły bardziej spulchniona, czyli nieco grubsza od odmiany błyszczącej. Dodatkowo jest sztywniejsza, dlatego na wizytówki z reguły wybiera się kredę 350g mat, a nie błysk. Kreda matowa ma jednak swoją dużą wadę. Poprzez swój nieco inny skład chemiczny ma nieco bardziej kwaśny odczyn, co wiąże się z gorszym przyjmowaniem farb offsetowych. Efektem tego prace wydrukowane tradycyjnymi metodami z użyciem konwencjonalnych farb, muszą być zabezpieczane dodatkowo tzw. lakierem offsetowym lub dyspersyjnym. Bez niego farba bardzo łatwo się ściera, brudząc sąsiednie strony. Nie jest to jednak lakier UV, przez co nie daje tak spektakularnych efektów. Jest słabiej widoczny, a wręcz czasami nawet klient nie wie czy takowy lakier został nawet nałożony. Stąd czasami drukarnie offsetowe w ogóle go nie nakładają. Na szczęście w druku cyfrowym lakier offsetowy nie jest wymagany. Nasza farba (nazywana tonerem) po wyjściu z maszyny jest całkowicie związana z papierem. Dzięki utrwaleniu termicznemu strony nie brudzą się od siebie nawzajem, a brak użytego lakieru powoduje mniejszy ślad pozostawiony w środowisku.
To papier właściwy do wielu zastosowań, bywa także określany uniwersalnym i wszechstronnym, dlatego jest powszechnym wyborem wśród większości klientów. Jest przede wszystkim chłonny, dlatego charakteryzuje się dużą absorpcją tuszu i innych mediów do zadruku, lecz także cechuje się niezawsze pożądaną, chropowatą, całkowicie matową powierzchnią zewnętrzną. Cechy te wynikają zatem przede wszystkim z tego, że ten rodzaj papieru nie jest niczym powlekany, tym samym także nie cechuje się zbyt dobrą odpornością na większość uszkodzeń mechanicznych. Głównym atutem jest fakt, że bardzo dobrze się po nim pisze, dzięki czemu sprawdzi się idealnie jako papier firmowy czy materiał wykorzystywany do produkcji notesów i kalendarzy książkowych.
Warto wspomnieć, że papiery offsetowe dawniej były tańsze od swoich powlekanych odpowiedników. Niemniej od jakiegoś czasu obserwujemy odwrotną tendencję, na pierwszy rzut oka przeczącą logice. Niemniej jest to temat na osobny artykuł.
Ciekawym wariantem jest Ecco-Book, papier offsetowy o dużej grubości (tzw. spulchnieniu lub wolumenie) i sztywności, lecz także stosunkowo niewielką gramaturą. W efekcie sprawdzi się idealnie w przypadku książek, tym bardziej że jego kolor jest lekko kremowy, co znacząco ułatwia czytanie i nie męczy oczu.
W drukarstwie coraz śmielej odchodzi się od standardowych rozwiązań na rzecz szeroko pojętej ekologii. Jednym z najpopularniejszych rozwiązań wśród klientów, którym stan naszej planety nie jest obojętny, jest rezygnacja z tradycyjnych papierów na rzecz tych ekologicznych. Ich podstawowym wyróżnikiem jest sposób produkcji – nie powstaje bowiem w wyniku wycinki lasów, lecz w procesie wyspecjalizowanej ponownej obróbki zużytych włókien makulaturowych i ich recyklingu.
Papier ekologiczny zapewnia bardzo zbliżone właściwości użytkowe jak standardowy papier drzewny. Wydruk będzie miał podobną jakość, szczegółowość oraz trwałość, jak w przypadku wykorzystania papieru takiego samego typu i o tej samej gramaturze lecz produkowanego w klasyczny sposób. Jedyną, dość sporą różnicą, jest kolor arkusza. Ten z reguły różni się od białych i tradycyjnych kartek, gdyż może być lekko beżowy, czasami brązowy lub szary. Charakterystyka parametrów użytkowych jest podobna jak w papierze offsetowym. Powierzchnia jest matowa i chropowata, dobrze chłonie pigment. Bywają jednak papiery z recyklingu, które mają za zadanie zastąpić również papiery powlekane. Choć ich kolor z reguły nadal nie jest śnieżnobiały, to ich powierzchnia już znacząco przypomina powierzchnię tradycyjnych papierów kredowych.
To dla przykładu papier Nautilus Super White – niepowlekany, pochodzący w 100% z recyklingu, a także papier Cyclus – powlekany, nowoczesny i posiadający certyfikat FSC.
Choć papiery ekologiczne najbardziej kojarzą nam się z papierami z recyklingu (czyli powstałymi z tzw. włókien wtórnych), to jednak najbardziej popularne papiery ekologiczne pochodzą jednak z wycinki drzew (czyli z włókien pierwotnych)! Tak, to nie pomyłka! Jak to możliwe? Otóż, wycinka ta odbywa się na specjalnych plantacjach prowadzonych w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju - na miejsce wyciętego drzewa sadzi się kilkanaście nowych. Surowiec pozyskiwany w ten sposób posiada specjalny certyfikat pochodzenia z odpowiedzialnego źródła - jest to certyfikat FSC. Na obecną chwilę coraz więcej papierów posiada taki certyfikat. Jako drukarnia możemy pochwalić się, że 99% stosowanych u nas papierów posiada taki właśnie certyfikat lub pochodzi całkowicie z recyklingu. Jak to możliwe? Otóż nawet podstawowe papiery offsetowe i kredowe kupujemy z fabryk zlokalizowanych na terenie Unii Europejskiej, dla których los naszej planety nie jest obojętny. Pewnie nawet większość naszych klientów nie zdaje sobie sprawy, że drukując u nas pozostawiają znacznie mniejszy ślad węglowy niż mogliby przypuszczać.
Papier ozdobny to zupełnie odrębna kategoria, w której znajdziemy wyłącznie arkusze stylizowane, atrakcyjne wizualnie i przeznaczone raczej do takich zastosowań, w których na pierwszym miejscu stawia się styl. Różnią się od standardowych arkuszy papieru głównie strukturą, jednolitą lub niejednolitą barwą bądź też nietuzinkowym przetłoczeniem. Papiery ozdobne nazywane są też papierami barwionymi w masie. Nazwa ta odnosi się to procesu ich produkcji. Pulpa papieru barwiona jest jeszcze przed uformowaniem jej w arkusz. Dzięki temu nierzadko nietuzinkowy kolor takiego papieru występuje nie tylko na zewnątrz, ale także w środku kartki. Można to dostrzec na tzw. rancie. Biała kartka zadrukowana nawet na czarno z obu stron, rant nadal posiada w kolorze biały. Papiery ozdobne są inne. Jeżeli kupujemy czarny papier ozdobny, to jego cała powierzchnia jest w tym samym. czarnym kolorze.
Bardzo dużą popularnością cieszą się ozdobne papiery do druku w złotym czy srebrnym kolorze. Każdy tego typu papier charakteryzuje się piękną estetyką i dość konkretnym zastosowaniem, najlepiej do materiałów świątecznych, ślubnych, zaproszeniowych itd.
Ciekawym przykładem z tej kategorii jest papier Stardream – niezwykle piękny, oczywiście wyprodukowany w zgodzie z FSC z charakterystyczną, metalizowaną powierzchnią zadruku. Gatunek tego papieru występuje w różnych odmianach kolorystycznych. W drukarni CYFROWO.COM.PL dostępne od ręki papiery: perłowy, złoty i metaliczny. Papiery te choć są barwione w masie, są też na tyle jasne że świetnie odwzorowują kolory - szczególnie śnieżnobiały papier perłowy.
Papier samoprzylepny jest tańszym odpowiednikiem folii samoprzylepnej. Z reguły posiada trwał (tzw. permanentny) klej, dzięki któremu doskonale sprawdzi się zarówno w zastosowaniach firmowych, jak i prywatnych. Gotowy arkusz lub wyciętą z niego naklejkę można bowiem przykleić na prawie każdą płaską powierzchnię – na lodówkę, na meble firmowe, a nawet jako cenówkę na towar sprzedawany w danym sklepie. Najczęściej naklejki są wykorzystywane jako etykiety samoprzylepne sprzedawane detalicznie - miody, piwa itd. Wierzchnia warstwa zapewnia doskonałe parametry wydruku. Papier samoprzylepny może występować jako powlekany lub niepowlekany. W tym pierwszym przypadku, tak samo jak w przypadku kredy, można liczyć na lepsze odwzorowanie kolorów, a w drugim na znacznie cenę.
Droższą odmianą papieru samoprzylepnego jest folia samoprzylepna. W odróżnieniu od swojej tańszej poprzedniczki jest odporna na działanie wody i uszkodzenia mechaniczne. Często też występuje ze znacznie mocniejszym klejem. Najczęstszym zastosowaniem są etykiety produktowe.
Papier magnetyczny to dość specyficzny rodzaj papieru, który różni się od standardowych zastosowanym proszkiem ferromagnetycznym, który na jednej ze stron takiej kartki tworzy cienką magnetyczną warstwę. W efekcie papier przylega do różnych powierzchni metalowych, w tym tablic magnetycznych, sprzętu AGD i RTV czy mebli firmowych wykonanych z czystej stali lub różnych stopów. Doskonale sprawdza się również w tymczasowym oznaczaniu różnych przedmiotów w celu ich identyfikacji, np. drzwi wejściowych do konkretnego działu w danej firmie. Jest równie dobrym wyborem dla osób prywatnych jako świetny nośnik do wydruku ciekawych suwenirów. Ciekawe właściwości papieru tego typu sprawiają, że cieszy się dużą popularnością.
Warto tu zaznaczyć, że siła przyczepności zależy od grubości warstwy magnetycznej. Im jest ona grubsza, tym silniej produkt przylega do metalowych powierzchni. I tak na przykład etykiety magnetyczne o grubości 0,4 mm świetnie sprawdzają się jako magnesy np. na lodówkę. Grubsze - 0,5 mm - można zastosować w bardziej wymagających warunkach bez ryzyka, że odpadną pod wpływem przykładowo nagłego uderzenia. Najgrubsze - 0,7 mm - sprostają najbardziej wymagającym warunkom - jako reklama na pojazdach (np. szyld reklamowy na taksówki lub pojazdy firmowe).
Tym, co wyróżnia papier satynowy od pozostałych, jest jego faktura, która jest obustronnie gładka w dotyku i niezwykle atrakcyjna wizualnie. W efekcie sprawdza się doskonale wszędzie tam, gdzie liczy się piękna estetyka oraz ponadprzeciętna jakość wydruku przy zachowaniu wysokiej trwałości. Choć są to papiery niepowlekane, to jednak dzięki wielokrotnemu gładzeniu, przypominają papiery powlekane matowe. Dobrze się po nich pisze, ale nieco gorzej znoszą laminowanie.
Przedstawicielem tego gatunku jest między innymi wysokiej jakości papier Color Copy ze Słowackiej fabryki Mondi. Cechuje go piękna, satynowana powierzchnia, idealna do wydruku estetycznych broszur reklamowych czy ulotek.
Ostatnią grupą na którą warto zwrócić uwagę są papiery syntetyczne, czyli nie powstające z włókien naturalnych tylko najczęściej z tworzywa PET. Materiał ten jest bardzo wytrzymały na uszkodzenia i wysoką temperaturę. Materiały na nim wydrukowane służyć mogą jako menu w restauracjach, etykietki wkładane do doniczek w sklepach ogrodniczych, numery startowe na maratonach itd.
Warto wiedzieć, że każdy papier powinien idealnie pasować do konkretnego zastosowania i spełniać wszelkie oczekiwania zleceniodawcy. Parametry papieru mają bowiem decydujący wpływ na rezultat wydruku, a ten na rezultat i zgodność efektu końcowego z oczekiwaniami.
Wiemy już, jakie są rodzaje papieru, nie wiemy natomiast, jakie są pomiędzy nimi różnice techniczne. Te wbrew pozorom są równie istotne jak proces ich produkcji.
Różne rodzaje papieru do druku mają zupełnie odrębne właściwości. Mamy nadzieję, że powyższy opis okaże się pomocny w wyborze i znacznie ułatwi proces składania zamówienia.
Rodzaje papieru i ich zastosowanie są zupełnie od siebie różne. Warto wśród nich wyróżnić papiery ekologiczne, satynowe, ozdobne, kredowe, offsetowe, samoprzylepne i magnetyczne.
Papier różni się wieloma parametrami, w tym gramaturą, czyli wagą w gramach na jeden metr kwadratowy, klasą oraz kolorem.
Zdecydowanie największą popularnością oraz wszechstronnością cechuje się papier kredowy oraz offsetowy. To uniwersalne warianty odpowiednie do większości zastosowań.